Page 6 - Gazeta AFP
P. 6

E enjte, 7 dhjetor 2017                                                                                                                       6
                                                                            SPECIALE



                                              "Hysniu, ky emër legjendar që e admiroja"
            vijon nga faqja 5


            E kishe menduar ndonjëherë                                                                                            dilte kush do të ishte Komandant i
         se do të martoheshe me një lab?                                                                                          Përgjithshëm. Enveri akuzohej më
         Si erdhi në jetën tuaj Hysni                                                                                             shumë për veprimtarinë e Mehmetit.
         Kapo?                                                                                                                    Ishte një moment i vështirë. Dhe
            Nuk do ta besoni, por brenda                                                                                          pse luftë, diçka ziente nën rrogoz.
         meje sikur ishte ngulitur në mënyrë                                                                                      Kryesorja ishte që Enveri të
         të pavetëdijshme që unë do                                                                                               shmangej nga drejtimi kryesor i
         martohesha me një lab. Ishte një                                                                                         luftës. Por dhe pse shumë debate,
         ndjenjë e brendshme që nuk e di                                                                                          s'kishte njeri ta zëvendësonte
         përse më kishte lindur. Madje sa                                                                                         Enverin. Ai ishte shumë i përgatitur.
         herë më thoshte nëna se si e ke                                                                                          Ndaj fraksionet e tjera dhe ai i Koçit
         menduar të ardhmen martesën, i                                                                                           që mbështetej nga jugosllavët u
         thosha unë do martohem me një                                                                                            thye. Mehmeti bëri autokritikë. Pra,
         lab, burrë të fortë dhe simpatik. Nuk                                                                                    në Berat ndodhën shumë
         mund ta di si erdhi brenda meje kjo                                                                                      ndryshime dhe Enveri u rrezikua
         dëshirë, por di të them se gjatë                                                                                         shumë. Koçi Xoxe i përkrahur nga
         luftës kjo ndjenjë erdhi edhe më e                                                                                       jugosllavët zgjodhi njerëzit e tij në
         fuqishme brenda meje kur filloi Lufta                                                                                    shumë poste. Enverit i lanë
         Nacional-Çlirimtare duke parë se                                                                                         ushtrinë, Koçi Xoxes partinë.
         lebërit ishin të parët që morën armët                                                                                    Atëherë doli kënga: "Koçi Xoxe merr
         dhe filluan luftën për liri, duke parë                                                                                   Partinë/ Enver Hoxha merr
         se kjo luftë përmasat më reale i                                                                                         Ushtrinë". Nuk qe Enveri që
         mori në Labëri, kjo ndjenjë e fshehtë                                                                                    dëgjohej, por qe Koçi Xoxe i cili
         sikur mori përmasa më të mëdha                                                                                           kishte fjalën e tij në parti. Në
         brenda qenies sime. Hysniun e kam                                                                                        Komitetin Qendror u zgjodh Kiço
         njohur si emër legjendar, pra në                                                                                         Ngjela, Petrit Dume dhe Manush
         fillim vetëm si emër. Ai kishte krijuar                                                                                  Myftiu. Unë për një kohë të shkurtër
         një emër të madh në luftë. Kisha                                                                                         kam qenë si sekretare pranë Enver
         dëgjuar shumë për të, por nga afër                                                                                       Hoxhës, që nga muaji korrik deri në
         s'e kisha parë asnjëherë. Unë e                                                                                          muajin tetor të vitit 1944 në Berat
         admiroja si emër, por nuk e njihja                                                                                       (në periudhën e luftës). Enveri kishte
         për fytyrë. Në atë kohë, ai ishte                                                                                        shumë kujtesë dhe imagjinatë. Ai
         kthyer në një figurë e njohur në                                                                                         bënte projekte dhe i shkruante direkt
         Gjirokastër, pasi unë jam nga                                                                                            në makinë të shkrimit. I përpinte
         Zagoria. Hera e parë që e pashë me                                                                                       librat. Ndoshta e merrni si
         fytyrë ishte, kur po bëhej inaugurimi                                                                                    anekdotë, por ai lexonte në mënyrë
         i Brigadës së VIII Sulmuese në                                                                     Partizanet Nefo       vertikale. Nuk e humbte kurrë kohën
         Zagori. Djali i xhaxhait tim kishte                                                             Myftiu, Irfan Çoçoli     kot. Ne të gjithë, përpara Enverit
         mbaruar Shkollën Tregtare të Vlorës                                                            dhe Vito Kapo, 1943       dridheshim. Një ditë më thotë se
         në një kohë me Hysniun. Vetë                                                                                             kishte ndodhur diçka me sekretarin
         Hysniu e kishte kërkuar shokun e                                                                                         politik të Vlorës. Për këtë çështje ai
         shkollës duke pyetur se ku është        këmbë. Hysniu që nga fundi më pa,       bërë? Enveri me gjeneralë të tjerë.      menjëherë përpiloi një material.
         familja e Petro Kondit. Vjen Hysniu     zbriti nga kali dhe më tha: "Merre      Fjala ishte për masakrën e Lushnjës      Pasi e mbaroi më tha: "Do të shkosh
         tek xhaxhai dhe takon shumë             kalin". Ky ishte më i riu dhe më        dhe atë të batalionit italian "Antoni    tani te Koçi Xoxe që t'i tregosh
         njerëz. Atë ditë nuk pata rast që ta    xhentili nga ata. E mora kalin e        Gramshi" të bërë nga Brigada që          shqetësimin që ka Partia dhe të
         takoja. Xhaxhai, të nesërmen vjen       Hysniut për disa kilometra, ndërsa      drejtonte Mehmet Shehu. Në lidhje        lexojë materialin. Do t'i thuash se
         tek unë dhe më thotë: "Shko takohu      ai po ecte në këmbë. Pas disa           me Enverin dhe Mehmetin ju tregoj:       shoku Enver kështu mendoi t'i
         me atë djalë". Hysniu i la përshtypje   orësh, unë i them rojes që t'i thoshte  "Mehmet Shehu ishte shumë i              përgjigjet këtyre shokëve. Pyete se
         shumë të mira xhaxhait. U nisëm         "Besnikut", që unë do të ikja në një    zgjuar shumë punëtor, shumë              çfarë mendimi ka dhe në qoftë se
         dhe shkuam në Sheper të Zagorisë.       rrugë më të shkurtër. Hysniu vetëm      kërkues, por shumë nevrik. i ka pas      dëshiron mund të bëjë shtesë në
         Ishte viti 1944. Unë kisha edhe         kështu pranoi të hipte në kalë. Unë     gjithmonë për zemër njerëzit që          material". Shkova dhe i thashë Koçi
         Nexhmijen me vete. Ishte takimi i       mora gjoja një rrugë të shkurtër, por   debatonin, përplaseshin me të në         Xoxes, ato çfarë më porositi shoku
         parë, një ditë impresionuese. Pashë     mbërrita vonë në Përmet. Kjo ishte      mënyrë të argumentuar. Ai gjatë          Enver. Ai e merr letrën dhe thotë:
         nga afër "Besnikun", i cili ishte bërë  njohja dhe xhentilesa e parë e tij ndaj  luftës ka vepruar dy herë gabim me      Mirë. Pas pak më thotë: Shkruaj. Ai
         legjendë në atë kohë. Kur erdhi puna    meje. Pas Kongresit, duhej të           batalionin italian "Garibaldi" dhe me    bëri ca ndryshime në material por
         për të ngrënë drekë, pasi bëmë          largoheshim sipas detyrave. Por e       popullsinë e Lushnjës.  Ai na            që s'm'u dukën të drejta dhe të
         detyrat e rastit, bëmë fotografi, por   mendoja gjithmonë kur ecja dhe          tregonte njëherë takimin që ka           ndërtuara bukur. Fillova të shkruaj
         dhe u prezantuam.                       netëve, pasi ai ishte ashtu siç unë     pasur babai i tij me Enver Hoxhën.       ç'ka më diktonte Koçi. Pasi mbaroi,
            Herën e dytë që e kam takuar ka      e ëndërroja dhe që e kam                Pra, Enveri kishte shkuar në fillim      ai më thotë të shkoj t'ia lexoj Enverit.
         qenë në Kongresin e Përmetit më         përshkruar më lart. Por dua të them     të luftës në shtëpinë e tyre. Biseda     Pasi e lexon, Enveri më thotë: "Po
         24 maj 1944. Unë isha caktuar me        se ne jemi njohur më shumë në           kaloi shumë këndshëm dhe ora kaloi       mirë moj Vito, Koçi është punëtor,
         detyrën e organizmit dhe të pritjes     Berat, kur erdhën për mbledhjen e       shumë shpejt. Kur iku Enver Hoxha,       po ti ke shkollë?  Ti nuk e di që
         së delegatëve. Duhet të dilnim në       famshme të Beratit. Ishte viti 1944.    babai im (thotë Mehmet Shehu) u          çështjet kryesore vendosen në fillim
         Frashër dhe të pritej Shtabi i          Ai plenum s'ka të harruar. Ishte        thotë të pranishmëve në odë:             dhe ato të çështjes së dytë vihen
         Këshillit Nacional-Çlirimtar. Prej      Plenumi i famshëm i Beratit, ku         Dëgjojeni atë djalë (për Enver           më pas? Nuk e sheh si e ka ndërtuar
         Frashërit, do shkonim në Përmet.        kritikohet ashpër nga jugosllavët       Hoxhën) se është i zgjuar por edhe       Koçi, duke u dhënë rëndësi atyre që
         U nis Munih Kokalari nga Gjirokastra    Enver Hoxha. Atje ishin tre fraksione   trim, jo si ky imi (dhe më tregon mua    janë të parëndësishme?". Pastaj
         dhe shkuam në Frashër e pritëm          dhe në krye të tyre ishin jugosllavët.  na thoshte Mehmeti), që është            Enveri e mori dhe e ripunoi vetë.
         shtabin edhe u nisëm në këmbë. I        Ishte Sejfulla Malshova, Nako Spiro,    çakmak".                                 Shumë herë mendoj se si e kam
         prita dhe i takova të gjithë. Erdhën    Koçi Xoxe (më i forti). Jugosllavët        Në këtë kohë shkoj tek Koçi           pasur kurajën që t'ia thosha shokut
         Bab Myslymi, Pirro Kondi, Hysniu,       morën pjesë në plenium dhe ngritën      Xoxe dhe i them: "Unë nuk kam            Enver ç'ka mendoja. Por sot e
         Haxhi Lleshi etj. Kur u bëmë            tezën që keni vrarë, prerë,             dorëzuar materialet për shokun           mendoj se e kisha atë guxim pasi
         bashkë, u nisëm. Unë po ecja në         masakruar gjatë Luftës. Kush i ka       Enver". Pra, nga tre fraksionet do       ai më njihte dhe unë e njihja".
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11